Bijna iedereen krijgt tijdens de puberteit te maken met puistjes en mee-eters. De één heeft af en toe een puistje of enkele mee-eters, terwijl de ander echt last krijgt van acne. Ook op oudere leeftijd is het nog mogelijk om acne te ontwikkelen, dit komt vooral bij vrouwen voor. En dat zorgt voor de nodige onzekerheid, je bent tenslotte de puberteit toch voorbij? Waarom krijg je dan nog eens acne? We vertellen jou graag alles wat je over acne moet weten.
Maar hoe ontstaat acne juist? Onze huid heeft poriën, die uitkomen in een haarfollikel en een talgklier. De talgklier geeft talg (vet) af, die zich via het haartje omhoog naar de huid beweegt en zo op onze huid terecht komt. Talg heeft de functie om onze huid soepel en zacht te houden. Maar er kunnen verschillende dingen gebeuren tijdens dit proces waardoor puistjes ontstaan:
- De talgklier produceert te veel talg
- Dode huidcellen verstoppen de uitgang van de porie door een toegenomen verhoorning
- Bacteriën bouwen zich op in de porie
Door deze pathologie ontstaat acne in verschillende vormen, zoals: acne vulgaris, acne conglobata, acne inversa. Deze vormen van acne variëren van matige acne tot ernstige acne en gaan gepaard met het beeld van puistjes, mee eters (ook wel comedonen genoemd), talgpropjes en onderhuidse ontstekingen. Acne littekens zoals post inflammatoire hyperpigmentatie (donkere vlekjes) of putjes kunnen ontstaan bij het niet (juist) behandelen van acne. Daarnaast hebben een aantal uitwendige factoren zoals het niet professioneel uitknijpen of onbewust pulken aan plekjes als resultaat dat omliggende huid beschadigd raakt. Het niet professioneel uitknijpen van een puistje kan ervoor zorgen dat er een terugkerende ontsteking ontstaat en dit kan uitgebreide littekenvorming veroorzaken. Het vroegtijdig behandelen van acne kan dus littekenvorming voorkomen waardoor je jouw egale huid weer terugkrijgt. In hardnekkige gevallen is het soms raadzaam om een dermatoloog te raadplegen.
Genetische factoren
Wanneer jouw huid van nature een verhoogde talgproductie heeft, spreken we van een vette huid. De uitgang van de porie kan vol raken met opgehoopte talg, wat mee eters of puistjes kan veroorzaken en acne ontstaat. Wanneer er niets gedaan wordt aan deze overmatige talgproductie kan dit resulteren in een vorm van acne. Daarnaast is het mogelijk dat jouw huid een abnormale verhoorning heeft, dit wil zeggen dat jouw dode huidcellen op jouw bovenste huidlaag moeite hebben met afschilferen. Dit kan echter ook getriggerd worden door verkeerde cosmetica, hierover later meer. Door het ophopen van deze dode huidcellen, kunnen de poriën wederom verstopt raken. Het talg kan niet meer goed over de huid vloeien en er ontstaat acne.
Hormonen
Bij hormonale acne zorgen veranderingen in de hormonen: androgenen, oestrogenen, progesteron voor puistjes. Een toename in androgene hormonen stimuleert de talgproductie het meest. Wanneer hormonen allerlei veranderingen ondergaan kan de huid dus getriggerd worden om meer talg te produceren. Naast de puberteit komt hormonale acne vaak voor bij de menstruatie, zwangerschap of overgang. Ook kunnen bepaalde geneesmiddelen voor een hormoon verandering zorgen, wat zich kan uiten in acne.
Verkeerd cosmetica gebruik
In veel gevallen wordt acne getriggerd of verergerd door het gebruik van verkeerde producten. In verband met de overmatige talgproductie zijn veel middelen gericht op het ontvetten van de huid om de huid ‘proper’ te krijgen of die bacteriën tegengaan. Dit heeft vaak een te agressieve aanpak met ingrediënten die de huid irriteren. Dit overmatig wassen verstoort de huidbarrière, de huid wordt hierdoor kwetsbaarder en de huid kan uitdrogen. De kans dat bacteriën en invloeden van buitenaf de huid verder ontsteken wordt hierdoor groter. Acne kan hierdoor verergeren maar ook dermatitis perioralis is een huidaandoening die wij hierdoor vaak zien. Een passende huidverzorging kan vaak al wonderen verrichten en net daarom is belangrijk je huidconditie te laten beoordelen door een specialist.
Voeding
De invloed van voeding op acne is erg verschillend. Zo kan de één matig ernstige acne triggeren door vette voeding, maar heeft dit bij de ander geen invloed. Er zijn enkele voedingsmiddelen waarbij een verband met acne is aangetoond en die bestaande acne kunnen verergeren. Om een compleet beeld te krijgen van de voedingsstoffen waar jouw lichaam op reageert kan het raadzaam zijn om een orthomoleculair therapeut te raadplegen.
- Lactose: door het verwerkingsproces van melkproducten komen hormoonachtige stoffen vrij. Je kunt natuurlijk al raden dat dit geen gunstig effect heeft op acne.
- Snelle suikers: voedingsmiddelen met een hoog suikergehalte zorgen voor de aanmaak van insuline. Insuline zorgt voor een stimulatie van androgene hormonen, die de talgproductie weer verhoogd.
Bepaalde voedingsmiddelen zouden dus puistjes, mee-eters of onderhuidse ontstekingen kunnen veroorzaken. Echter is het per persoon verschillend hoe gevoelig je hiervoor bent.
Stress
Het stresshormoon kan een chronische aandoening van de huid zoals eczeem, psoriasis, rosacea en acne verergeren. Dit hormoon verstoort de barrièrefunctie van onze huid en zorgt ervoor dat onze huid vatbaarder is voor bacteriën. Het stresshormoon kan niet alleen aangemaakt worden door drukte, maar ook door te weinig slaap, emoties, of roken. Bij een matig actieve acne kan stress er dus voor zorgen dat de huidaandoening zich ontwikkelt tot ernstige acne.
